هفت کارگزار اصلی در ایران چیست؟

نویسنده

1. سیمون مابون استاد روابط بین الملل ، دانشگاه لنکستر

بیانیه افشای

سیمون مابون از شرکت کارنگی در نیویورک و بنیاد هنری لوس بودجه دریافت می کند. او یک مرکز ارشد در مرکز سیاست های خارجی است.

شرکای

دانشگاه لنکستر بودجه را به عنوان شریک بنیانگذار مکالمه انگلستان تأمین می کند.

پس از گذشت بیش از چهار دهه به عنوان دشمنان به ظاهر غیرقابل تحمل در هر دو طرف از یک شکاف عمیق سیاسی-مذهبی در خاورمیانه ، عربستان سعودی و ایران موافقت کرده اند که روابط دیپلماتیک را بازگردانند و سفارتخانه ها را باز کنند. این توافق نامه که در پکن امضا شد ، هفت سال پس از قطع روابط دیپلماتیک در پی اعدام در عربستان سعودی از روحانی شیعه نیمر آل نیمر قطع شد و به عنوان "لحظه تغییر بازی" برای خاورمیانه اعلام شده است.

در حالی که غیرقابل انکار یک اقدام مثبت است ، این توافق نامه درگیری در منطقه به پایان نمی رسد - با مسائل جدی داخلی که همچنان درگیری و خشونت در یمن ، عراق ، لبنان و سوریه ادامه می دهد. با این حال ، چالش های جدی اقتصادی باعث شده است که سعودی ها و ایرانیان طی چند سال گذشته در مذاکرات دیپلماتیک شرکت کنند تا یک نظم منطقه ای با ثبات تر ایجاد کنند و به کشورهای خود اجازه می دهند در نتیجه در برنامه های اصلاحات داخلی شرکت کنند.

رقابت بین ریاض و تهران ریشه های شکستگی دارد که با تعامل نگرانی های امنیتی شکل گرفته است ، ادعای رهبری بر جهان اسلام ، رقابت های قومی فرقه ای و روابط متفاوت با واشنگتن است. تجزیه و تحلیل تنبل غالباً رقابت را به یک درگیری فرقه ای کاهش داده است ، که نتیجه "نفرت های باستانی" است. اما چنین خواندن وقایع زنوفوبیک و مستشرق است و زمینه و شرایط احتمالی را که روابط بین دو کشور را شکل می دهد ، نادیده می گیرد.

علیرغم ریشه های شکستگی ، روابط بین این دو کشور از زمان تأسیس جمهوری اسلامی ایران در سال 1979 ، بین خصومت آشکار و بازداشت در حال رشد نوسان کرده است و به روش های مختلفی در سراسر خاورمیانه بازی می کند.

منطقه مشکل دار

حضور هویت مشترک مذهبی ، قومی و ایدئولوژیکی در سراسر منطقه نیز باعث شده است که دیگران از طریق لنزهای "جنگهای پروکسی" درگیری را در سراسر منطقه مشاهده کنند. گروه های مختلفی در یمن ، سوریه ، لبنان ، عراق ، بحرین و جاهای دیگر صرفاً در حال انجام مناقصه های بازپرداخت در ریاض یا تهران دیده می شوند. این امر محرکهای داخلی درگیری و تقسیم را نادیده می گیرد و تجزیه و تحلیل را به یک سنی با دودویی ساده گرایانه علیه شیعه کاهش می دهد.

در سرتاسر منطقه، کشورهایی که منافع عربستان و ایران در آنها تضاد داشته‌اند، در معرض طیفی از چالش‌های پیچیده اجتماعی-اقتصادی و سیاسی خود قرار گرفته‌اند.

از زمانی که صدام حسین سرنگون شد، عراق با مبارزه میان جناح های مختلف برای تسلط بر دولت مشخص شده است. احزاب شیعه که اکثریت کشور را نمایندگی می کنند، معمولاً در انتخابات پیروز شده اند که اغلب با حمایت ایران و باعث ناراحتی عربستان سعودی شده است. با این حال، تصور سیاست عراق صرفاً به عنوان نماینده یک جنگ نیابتی بین دو همسایه، اشتباه است. این کشور نگرانی‌های داخلی بسیاری را نادیده می‌گیرد و تلاش‌هایی را برای ایجاد یک چشم‌انداز سیاسی که برای عراقی‌ها مفید باشد و صرفاً عرصه‌ای برای افزایش قدرت ریاض و تهران نباشد، نادیده می‌گیرد.

در یمن، در حالی که عربستان سعودی و ایران هر دو نقش برجسته‌ای در جنگ داخلی داشته‌اند، محرک‌های اصلی درگیری داخلی هستند، در میان کشمکش گسترده‌تر بر سر قلمرو، سیاست، دیدگاه‌های نظم، قبیله‌گرایی، منابع و تفاوت‌های فرقه‌ای. دخالت ریاض و تهران - به طرق مختلف - این تنش ها را تشدید می کند. ترس از دستاوردهای شورشیان حوثی تحت حمایت ایران در سراسر یمن، عربستان سعودی را بر آن داشت تا یک کمپین بمباران ویرانگر را برای محدود کردن اقدامات این گروه آغاز کند.

حمایت تهران از حوثی ها - و حملات این گروه به سرزمین اصلی عربستان - ترس پادشاهی را تشدید کرد. با این حال، جنگ در یمن همچنین نتیجه تجزیه دولت و ظهور چندین گروه مختلف است که برای نفوذ در چشم‌اندازی که با چالش‌های جدی زیست‌محیطی و کمبود مواد غذایی درگیر شده‌اند، رقابت می‌کنند.

در لبنان، یک بحران اجتماعی-اقتصادی ویرانگر در پوسته دولت رخ می دهد و گروه های فرقه ای به جای یک دولت کارآمد، از حوزه های انتخابیه خود حمایت و حمایت می کنند. گروه‌های کلیدی از سوی عربستان سعودی و ایران حمایت شده‌اند - به ویژه حزب‌الله، که دارای پیوندهای ایدئولوژیک قوی با جمهوری اسلامی است، و جنبش آینده، حزب دولت در بیشتر دهه گذشته، که روابط پیچیده‌ای با عربستان سعودی دارد.

واضح است که سعودی ها و ایرانی ها علاقه شدیدی به سیاست لبنان دارند. اما در واقع هرگونه درگیری در اینجا ناشی از رقابت بین گروه‌های محلی است که به دنبال تحمیل دیدگاه‌های خود درباره نظم بر چشم‌انداز سیاسی، اجتماعی و اقتصادی متزلزل هستند.

در حالی که شک کمی وجود دارد که عربستان سعودی و ایران وسیله ای برای تأثیرگذاری بر سیاست در سراسر منطقه دارند ، گروه های محلی برنامه ها ، آرزوها و فشارهای خاص خود را دارند. هنوز مشخص است که چگونه آشتی بین ریاض و تهران در فضاهایی که توسط تقسیم وجود دارد طنین انداز خواهد شد.

برای امنیت منطقه ای غیرقابل انکار مثبت است. آشتی ، احتمال توافق هسته ای احیا شده با تهران را بهبود می بخشد - اگرچه هنوز هم دیده می شود که عربستان سعودی برای تسهیل این توافق به ایران پیشنهاد داده است و برعکس. همچنین ، سؤالاتی در مورد مکانیسم های نظارت و اجرایی توسط چین وجود دارد.

نقش چین

شاید جالب ترین جنبه همه اینها مربوط به نقش چین در دادرسی باشد. در حالی که تلاش های دیپلماتیک با هدف بهبود روابط بین این دو رقیب چندین سال در حال انجام است ، توانایی چین در ایجاد توافق از این مذاکرات حاکی از تأثیر فزاینده پکن در منطقه است.

چین مدتهاست که روابط اقتصادی نزدیک با ایران داشته است ، اما در سالهای اخیر پکن به دنبال افزایش تعامل خود با کشورهای عربی ، به ویژه عراق و عربستان سعودی است. وخیم تر شدن روابط بین دو قدرت اصلی خلیج فارس می تواند تأثیر منفی بر تعامل و سرمایه گذاری چینی ها در خاورمیانه داشته باشد ، هم از نظر پروژه های زیرساختی آن و هم از ابتکار عمل کمربند و جاده.

اگرچه ایالات متحده ابتکار عمل را به طور عمومی جشن گرفته است ، اما به طور خصوصی نگرانی های زیادی درباره پیامدهای گسترده تر برای خاورمیانه و برای سیاست جهانی وجود دارد. این در حالی صورت می گیرد که روابط بین ریاض و واشنگتن تنش است.

این شاید به بهترین وجه در سفر رئیس جمهور آمریكا ، جو بایدن ، به عربستان سعودی پس از انتقاد صوتی وی از سوابق حقوق بشر پادشاهی و انتشار گزارشی كه حاکی از آن است كه شاهزاده ولیعهد محمد بن سلمان عملیات را برای كشته شدن روزنامه نگار جمال خاشگی تأیید كرد ، دیده شد.، یک شهروند آمریکایی. در طول بازدید ، بایدن و بن سلمان جلسه ای پر تنش را تحمل کردند که تا حد زیادی نتوانست روابط را بهبود بخشد و ماهیت نامطلوب روابط را برجسته کند.

در چنین محیطی ، افزایش نفوذ چینی ها در پادشاهی و در سراسر خاورمیانه به سختی تعجب آور است. حرکت چین به واسطه گری امیدوار است که برای پایان دادن به جنگ در اوکراین ، توافق نامه ای نیز حاصل شود ، اما با چه هزینه ای؟الگوی سرمایه گذاری چینی و تهیه "کمک های غیرمستقیم" - ارائه حمایت مالی بدون شرایط - مدتهاست که نگرانی های مربوط به دموکراسی و حقوق بشر را نادیده گرفته است. بنابراین توافق بین سعودی ها و ایرانیان توسط برخی به عنوان پیروزی برای اقتدارگرایی خوانده شده است ، و بیشتر جنبش های اصلاحات را در هر دو کشور به حاشیه می برند.

دقیقاً مانند ایالات متحده ، اسرائیل نیز نگران این معامله است. برای دولت های پی در پی اسرائیل ، ایران مدتهاست که نقش Bete Noire منطقه ای را به خود اختصاص داده است ، در نهایت با امضای توافق نامه های ابراهیم در تابستان سال 2020 که روابط بین اسرائیل ، UEA ، بحرین و مراکش را به عنوان یک اتحاد استراتژیک علیه Tehran عادی می کند. دولت نتانیاهو مدتهاست که به دنبال عادی سازی روابط با عربستان سعودی است و امیدوار است از تهدید ایران به عنوان ابزاری برای دستیابی به این هدف استفاده کند.

علاوه بر این ، این معامله سؤالاتی درباره آینده امنیت منطقه ای ایجاد می کند. ایالات متحده مدتهاست که واسطه ای در اختلافات منطقه ای بوده و توسط اسرائیل ، عربستان سعودی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس به عنوان ضامن امنیتی تلقی می شود. اقدامات چین در اینجا حاکی از آن است که به دنبال ادعای خود در سیاست منطقه است. گزارش ها حاکی از آن است که پکن در اواخر سال میزبان جلسه رهبران عرب و ایران است. اگر دقیق باشد ، چین را به عنوان یک بازیگر غالب در خاور میانه محکم قرار می دهد.

آشتی بین سعودی ها و ایرانیان مطمئناً برای نظم منطقه ای خوب است. اما دلایل درگیری در یمن یا جاهای دیگر منطقه را برطرف نمی کند. همچنین چندین موضوع جدی در مورد امنیت منطقه ای و نظم جهانی ، شور دموکراسی و حقوق بشر و آینده تعامل ایالات متحده با خاورمیانه ایجاد می کند.

در حالی که ابتکار عمل یک گام مثبت است ، اما راه حلی برای درگیری های منطقه نیست. این توافقنامه با واسطه پکن در واقع ممکن است منجر به چالش های مهم بیشتر برای مردم منطقه شود.